Skip to main content

Brief aan Camiel Eurlings, Minister van Verkeer en Waterstaat

29 augustus 2008

FNV Bondgenoten/Cabin Pressure maakt regelmatig gebruik van de Haagse politieke lobby van onze moederorganisatie FNV Bondgenoten om aandacht te vragen voor KLM cabinepersoneel. Deze week heeft FNV Bondgenoten/Cabin Pressure het initiatief genomen een brief op te stellen en te versturen aan Camiel Eurlings, de Minister van Verkeer en Waterstaat. Onderwerp is EU-FTL, ofwel de wettelijke verslechtering van onze arbeidstijden. Meer hierover kun je lezen in een aantal artikelen op onze website. Hieronder onze brandbrief, die mede is ondertekend door de VNC.

Redactie Cabin Pressure


Amsterdam / Schiphol Oost, 27 augustus 2008

Geachte heer Eurlings,

Na een periode van intensieve gesprekken in de laatste vier maanden van 2007 binnen de door u ingestelde “Adviescommissie implementatie Subpart Q” en diverse formele en informele contacten in de periode januari t/m mei 2008, heeft de heer Weehuizen ons op 11 juli 2008 geïnformeerd over het door u, in samenspraak met de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, genomen besluit inzake de Regeling werk- en rusttijden Luchtvaart.

Door ons is aanvankelijk met verbazing en na bestudering met toenemende woede kennis genomen van het door u genomen besluit. De oorzaken daarvoor zijn gelegen in de volgende feiten:

  1. Het genomen besluit gaat op onderdelen aanmerkelijk verder dan de adviezen zoals die door de adviescommissie zijn uitgebracht. Hierdoor ontstaat onnodig één van de meest ruime regelingen in Europa en worden grenzen van wat wij verantwoord vinden overschreden;
  2. In het genomen besluit vinden wij niets terug van de aanbevelingen/adviezen zoals opgenomen in het door TNO Defensie opgestelde rapport;
  3. Van de unaniem door de commissie gedane aanbevelingen, o.a. om nader onderzoek te doen naar de effecten van het bieden van rustgelegenheid op een Economy Class stoel, vinden wij niets terug in de toelichting die wij op het besluit mochten ontvangen;
  4. We kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat bij het tot stand komen van de regelgeving er te veel oog is geweest voor commerciële belangen van de luchtvaartmaatschappijen, terwijl de regelgeving toch nadrukkelijk bedoeld is als veiligheidsregelgeving.
  5. Wij zijn ervan overtuigd dat, met de combinatie van de geboden rustgelegenheid en het onvoldoende begrenzen van de Flight Duty Period, er grenzen worden overschreden als het gaat om het voorkomen van oververmoeidheid en daarmee het borgen van alertheid bij cabinepersoneel. Een FDP van meer dan twintig uur, in combinatie met het aanbieden van twee keer 1,5 uur rust moet leiden tot hoge vermoeidheid en daarmee een zeer kritische mate van alertheid op een moment dat optimale alertheid gewenst is, in het bijzonder aan het einde van de vlucht. Met name cabinepersoneel heeft een grote mate van verantwoordelijkheid voor de veiligheid van passagiers. Zij worden als eerste geconfronteerd met incidenten in de cabine en van hun reactie hangt vaak veel af. Daarbij kan gedacht worden aan geweld, maar ook aan mensen met acute medische problemen, zware turbulentie, of evacuatie van passagiers uit een vliegtuig wanneer een landing afwijkend verloopt.
  6. Het heeft er alle schijn van dat eerder door onder andere de vakbonden van cabinepersoneel afgegeven signalen met betrekking tot het verloop van het proces van advisering kennelijk niet tot u zijn gekomen, of zijn genegeerd. Zie voor de afgegeven signalen onder andere de bijgevoegde brief van de vakbonden d.d. 18 december 2007, waarin wij onze zorgen met betrekking tot proces en inhoud kenbaar maken. In ieder geval moet worden vastgesteld dat onze argumenten blijkbaar niet hebben geleid tot enige, voor ons zichtbare, interventie naar proces en/of inhoud met betrekking tot de regeling of het tot stand komen daarvan.

Wij constateren dat er door u geen gebruik is gemaakt van een unieke mogelijkheid om op een wetenschappelijk verantwoorde basis een regelgeving op te stellen die recht doet aan de alertheidseis die aan cabinepersoneel mag worden gesteld. Sterker nog, u verwijst naar nog te ontwikkelen regelgeving door de EASA.. Deze regelgeving laat waarschijnlijk nog jaren op zich wachten. Bovendien mag inmiddels als bekend worden verondersteld, dat de EASA de invulling van deze regelgeving in hoge mate aan de nationale overheden lijkt te gaan overlaten. Daarbij is voorspelbaar dat vanuit ‘concurrentieoverwegingen’ gezocht zal worden naar aansluiting op het ‘laagste punt’.

In de eerste plaats stellen we vast dat het bijdragen aan een ‘level playing field’ voor u in dit geval vooral heeft betekend oog te hebben voor de commerciële belangen. Daarbij heeft u zich laten leiden door een selectieve waarneming waar het de regelgeving betreft. De eerder door ons aangehaalde combinatie van lange FDP’s, in combinatie met de onvoldoende onderzochte effecten van de te bieden rustgelegenheid, is naar ons oordeel in de beoordeling van het ‘level playing field’ volledig buiten beschouwing gelaten.

Verder merken wij op, dat er sprake is geweest van op zijn minst verrassend te noemen wendingen in de opstelling van het Ministerie en de onafhankelijke deskundigen in de commissie bij het tot stand komen van de regeling. Daarbij is in een aantal gevallen zelfs volledig voorbijgegaan aan adviezen die door de belangrijkste belanghebbenden (betrokken luchtvaartmaatschappijen en vakbonden) werden onderschreven.

FNV Bondgenoten/Cabin Pressure en de Vakbond voor Nederlands Cabinepersoneel (VNC) kunnen op grond van het hiervoor gemelde dan ook niet anders dan zich distantiëren van de regeling.

Wij roepen u op de herkansing die zich aandient tijdens de beoogde evaluatie van de regeling in 2009 maximaal te benutten en dan alsnog tot een meer verantwoorde regeling te komen,. Wij gaan ervan uit dat daarin een rol voor ons zal zijn weggelegd. We zullen ons dan opnieuw baseren op het uitgangspunt dat verantwoorde veiligheidsregelgeving gebaseerd moet zijn op wetenschappelijk verantwoorde maatregelen met betrekking tot het beperken van vermoeidheid en het daarmee borgen van alertheid van cabinepersoneel.

Leen van der List                                                                 Ton Scherrenberg
Bestuurder FNV Bondgenoten/Cabin Pressure            Voorzitter VNC