Onder Nederlands voorzitterschap vond op 20 en 21 januari jl. The European Aviation Summit plaats op Schiphol. Tijdens deze Luchtvaarttop kwamen Europarlementariërs, de Europese transportcommissaris, transportministers en CEO’s van luchtvaartmaatschappijen en luchthavens bijeen om de uitdagingen te bespreken waar de Europese Luchtvaartsector mee te maken heeft. Onze bestuurder Zakaria Boufangacha was, samen met de politiek secretaris van onze overkoepelende Europese Transport Organisatie (ETF), uitgenodigd om het luchtvaartpersoneel te vertegenwoordigen. Een mooie gelegenheid voor FNV Cabine en ETF om de inzet voor een socialer Europees luchtvaartbeleid onder de aandacht te brengen.

Aviation Strategy

De Europese Commissie is zich ervan bewust, dat het luchtvaartlandschap anno 2016 drastisch is veranderd. De concurrentie tussen Airlines, zowel binnen als buiten Europa, is moordend, terwijl de lidstaten en de door de overheden gestuurde luchthavens daar verschillend mee omgaan. Om een meer toekomstbestendige luchtvaartsector met een gelijk speelveld te garanderen, die ook in de nabije toekomst kan blijven groeien en concurreren, heeft de Europese Commissie een zogeheten ‘Aviation Strategy’ opgesteld. Daarin is een pakket aan maatregelen aangekondigd om deze uitdagingen aan te gaan. Tijdens de Luchtvaarttop hebben alle betrokken partijen hun ideeën hierover uitgewisseld.

Deregulering

Samen met de ETF is FNV Cabine van mening dat het luchtvaartbeleid van de Europese Commissie te veel gebaseerd is op marktwerking. Op zich is dat geen probleem, maar dan moet er wel sprake zijn van eerlijke concurrentie. Low cost carriers en maatschappijen van buiten de EU hebben steeds meer ruimte gekregen. Het dereguleringsbeleid heeft de traditionele Europese luchtvaartmaatschappijen in de problemen gebracht, waardoor hun prestaties inmiddels achterblijven. Ondanks de problemen die zijn veroorzaakt door twintig jaar deregulering, wil de Europese Commissie in haar nieuwe luchtvaartstrategie vooral verder gaan op dezelfde weg: Ambitieuze plannen om de markt nog verder te liberaliseren, zonder concretere maatregelen om de veiligheid, de sociale standaarden en een level playing field te garanderen.

Zand in de banenmotor

Schiphol omarmt dezelfde marktideologie en gaat vaak zelfs nog verder dan wat Europa voorschrijft. Tot nu toe is KLM er goed in geslaagd om de kwaliteit van haar netwerk te onderhouden, beter zelfs dan sommige andere Europese luchtvaartmaatschappijen. Maar dat netwerk staat onder druk door de concurrentie van low cost carriers en andere maatschappijen. Schiphol ontvangt deze concurrenten met open armen. Sterker nog, de luchthaven voert een actief marketingbeleid om nieuwe spelers als Ryanair en Emirates aan te trekken. De Nederlandse overheid en de Europese Commissie benadrukken wél het belang van de luchtvaart voor de werkgelegenheid. Tegen deze achtergrond is het merkwaardig dat Schiphol en de Europese Commissie met hun dereguleringsbeleid zand strooien in de banenmotor. De werkgelegenheidsontwikkeling in de luchtvaart blijft al jaren achter bij de groei van het aantal passagiers. De werkdruk neemt toe, de werkgelegenheid hapert. Ondertussen staan de arbeidsvoorwaarden, de arbeidsomstandigheden en de zeggenschap over werktijden onder druk.

Constructieve visie

FNV Cabine wil samen met ETF een punt zetten achter het Europese luchtvaartbeleid dat de Nederlandse- en Europese luchtvaart heeft meegesleept in een ‘race to the bottom’. Het is tijd voor een constructieve visie op de luchtvaart waarin kwaliteit, werkzekerheid en veiligheid centraal staan. Hierbij is het van het grootste belang dat er een meer gelijk speelveld wordt gecreëerd en oneerlijke concurrentie wordt tegengegaan. Samen met ETF hebben wij dan ook een visie geformuleerd waarin we de Europese Commissie oproepen om in haar beleid meer aandacht te besteden aan de sociale aspecten.

Socialer

Tijdens de Luchtvaarttop hebben wij het ‘Response to the Commission’s Aviation Strategy for Europe’ overhandigd aan alle betrokken Europarlementariërs en de Europese Commissie. In dit document roepen we de Europese beleidsbepalers op om o.a. concretere regels te maken over sociale bescherming van Europees cabinepersoneel, de inzet van cabinepersoneel vanuit buiten de EU en het tegengaan van constructies die luchtvaartmaatschappijen gebruiken om geldend arbeids- en belastingrecht te omzeilen. Tevens roepen we de Europese Commissie op om zich meer in te zetten voor nieuwe luchtvaartverdragen met harde garanties dat daarin effectieve bepalingen tegen oneerlijke concurrentie worden opgenomen.

Al deze elementen moeten wat betreft FNV Cabine ook aan bod komen in de verdere uitwerkingen van de Europese luchtvaartstrategie en de ‘Actieagenda Schiphol 2016-2025’ waaraan de Nederlandse overheid ondertussen werkt. De keuzes die daarin zullen worden gemaakt, zijn cruciaal voor de toekomst van de luchtvaart en de positie van alle medewerkers in de sector. FNV Cabine zal zich er, samen met ETF, dan ook maximaal voor blijven inzetten dat er juiste sociale keuzes worden gemaakt.

Redactie FNV Cabine